Chu Bá Thông xuất thân từ Tào Bang, tính tình khá thẳng thắn, hắn hừ một tiếng nói: “Tăng thuế thì thôi đi, từ xưa đến nay hoàng lương quốc thuế, vốn là chuyện thiên kinh địa nghĩa. Chỉ là, cái bánh vẽ ‘năm năm sau, cho phép con em nhà buôn tham gia khoa cử’ mà Lâm Trần vẽ ra, các vị thấy có mấy phần đáng tin?”
Ngọc tiên sinh Văn Hoài Ngọc khẽ phe phẩy quạt xếp, chậm rãi mở lời: “Lời này của Chu đông gia cũng chính là điều lão phu lo lắng. Lâm Trần người này, hành sự xưa nay không theo lối cũ, tác phong sấm rền gió cuốn. Việc tước phiên kinh thiên động địa như vậy mà hắn cũng có thể giải quyết ổn thỏa, đủ thấy thủ đoạn và sự sủng ái của thánh thượng dành cho hắn. Chỉ là, khoa cử là đại điển của quốc gia, xưa nay luôn được giới sĩ lâm thanh lưu coi trọng, con em thương nhân chúng ta, dù gia sản giàu có, đọc nhiều thi thư, nếu muốn cùng những sĩ tử đèn sách khổ luyện kia tranh tài trên cùng một trường thi, e rằng trở ngại không nhỏ. Hạn năm năm này, nghe thì có vẻ cho chúng ta một tia hy vọng, nhưng cũng có thể là kế hoãn binh của Lâm đại nhân, trước tiên ổn định chúng ta, đợi sau khi việc thu thuế thương mại thuận lợi, quốc khố dồi dào, việc này lại tìm một lý do nào đó để cho qua, cũng chưa biết chừng.”
“Văn lão nói rất phải.” Tiền Vạn Quán gật đầu phụ họa, “Năm năm, biến số quá nhiều. Lỡ như Lâm đại nhân thất thế, hoặc thánh thượng đổi ý, chúng ta chẳng phải đã uổng công nộp thêm năm năm thuế nặng, lại còn mừng hụt một phen hay sao?”
Uông Tử Minh, một thương nhân bán trà người Huy Châu tuổi còn trẻ nhưng ánh mắt lại vô cùng sắc bén, nãy giờ vẫn im lặng, lúc này lại lên tiếng: “Các vị tiền bối, vãn bối lại có cách nhìn khác. Lâm Trần từ khi vào triều làm quan đến nay, những chính sách mới mà hắn đưa ra, nhìn thì có vẻ kinh thế hãi tục, nhưng lại thường đánh trúng vào tệ nạn thời cuộc, hơn nữa đã nói là làm. Chẳng nói đâu xa, chỉ riêng việc hắn bổ nhiệm các sư gia, thư lại trong nha môn đã là một hành động chưa từng có tiền lệ. Những lại viên ngày trước bị người ta coi thường, chỉ có thể làm những việc giấy tờ vặt vãnh, nay lại có cơ hội được đề bạt, thậm chí được bổ nhiệm chức vụ thực quyền. Lâm Thượng thư ngay cả những người này còn dám dùng, cớ sao lại không dám để con em thương nhân chúng ta vào triều làm quan?”
Hắn dừng lại một chút, nói tiếp: “Hơn nữa, nay phiên vương đã bị trừ khử, uy quyền của triều đình ngày càng lớn mạnh. Hành động này của Lâm đại nhân, có lẽ chính là muốn phá vỡ rào cản cố hữu sĩ, nông, công, thương, để rộng đường thu hút hiền tài cho triều đình, đồng thời cũng là để xoa dịu lòng dạ của đám thương nhân chúng ta, khiến chúng ta cảm thấy nộp thuế không oan, nộp thuế có tương lai. Theo vãn bối thấy, giao ước năm năm này tuy có rủi ro, nhưng cũng không phải là hoàn toàn vô vọng. Ít nhất, ta đã định để cho nhi tử nhà ta chuyên tâm hơn, mời danh sư về dạy dỗ, khổ công đọc sách mấy năm, dù sao cũng không phải chuyện xấu.”
